Zeeuws mes ‘Marcus’

Een Zeeuws mes heet ook wel ‘paeremes’. Maar de traditie om twee paardjes als bekroning op het mes te zetten dateert pas vanaf de tweede helft van de negentiende eeuw. Daarvoor was de leeuw als bekroning veel gebruikelijker. Ook na die tijd werd er met grote regelmaat een leeuw gebruikt als bekroning. Zeker als het mes bedoeld was voor een wat rijkere boer die hiermee wilde laten zien dat het dagelijks omgaan met vee niet meer tot zijn takenpakket hoorde. De ‘Zeeuwse’ leeuw ligt meestal op een verhoging waarom zijn voorpoten rusten.

In dit mes is de topbekroning met leeuw gecombineerd met een afbeelding van de evangelist Marcus, die ook een leeuw als herkenbaar attribuut bij zich heeft. Dit naar de naam van de opdrachtgever van het mes. Boven Marcus is een zegel aangebracht met de initialen van de opdrachtgever. De afbeelding onder het kooitje laat een gestileerd zicht op het vooroorlogse Zoutelande zien (toen het dorp nog geen dijk had maar alleen een smalle duinenrij), geflankeerd door een druivenwingerd en enkele bloemen.

Beweeg met je muis over deze afbeelding om het mes van alle kanten te kunnen bekijken.

Zeeuws ‘paeremes’ als zakmes

Veel Zeeuwen zouden het eigenlijk altijd bij zich willen hebben; hun paeremes. Maar met zo’n mes van 30 cm. mag je niet dagelijks over straat paraderen. Zeker niet als je het zichtbaar wilt dragen. De oplossing is dit Zeeuwse zakmes.
Basis is een speciale serie Opinel Nr.8 messen die leverbaar zijn met een onbewerkt blok hout. De heften van Opinel-messen zijn geheel van hout en daardoor prima te modelleren naar je eigen wensen. Het lemmet is leverbaar in carbon staal – net als de ‘echte paeremessen – en is zeer goed scherp te houden. Het aantal mogelijke houtsoorten is beperkt; dit voorbeeld is van kersenhout. Niet zo hard als het traditionele buxus maar wel met een mooie kleur. Paardjes bovenaan is lastig omdat de top van het hout 2 schuine kanten heeft. De traditionele leeuw – een nog oudere traditie dan de paardjes – is echter goed te maken. Voor het maken van het kooitje moet je goed uitkijken dat je niet in de verzonken spleet van het lemmet steekt, maar met enig beleid is het zieltje goed te maken. Om er toch een echt ‘paeremes’ van te maken heb ik er een traditionele boer met paard en wagen in gesneden.

Beweeg met je muis over deze afbeelding om het mes van alle kanten te kunnen bekijken.

Paeremes als ‘abraham-cadeau’

Een bijzonder cadeau voor een vijftigste verjaardag: een Zeeuws paeremes met nautische details speciaal voor deze gelegenheid gesnikkerd, met afbeeldingen die iets betekenen voor de ontvanger. Zoals een adelaar (waar hij ook een tattoo van heeft), een Arnemuidse hoogaars (als verwijzing naar zijn beroep), een koekenpan, stoofpot en ander keukengerei (als verwijzing naar zijn hobby) en heel subtiel details wapens van de marineschepen waar hij op gevaren heeft. Bovenop een leeuw zoals die vroeger ook wel afgebeeld werd onder de boegspriet van een VOC-schip. Dit mes werd aan de gelukkige gegeven door zijn kinderen. Een cadeau voor het leven. Bent u geïnteresseerd in een dergelijk mes? Mail voor mogelijkheden en prijzen.

Loading...

Klik met je muis of vinger en beweeg zo het beeld om het mes van alle kanten te bekijken. Je kunt ook inzoomen met de + en – knoppen.

Zeeuws paeremes van alle kanten bekeken

Bekijk dit originele paeremes aan alle kanten.

Loading...

Klik met je muis of vinger en beweeg zo het beeld om het mes van alle kanten te bekijken. Je kunt ook inzoomen met de + en – knoppen. Klik op het een-na-rechtse icoontje om de illustratie beeldvullend te zien.

 

Paeremes met broodplank

een huwelijkscadeau met een traditie

Wat is mooier dan het doorgeven van een traditie bij een trouwerij? De vader van de bruid kreeg bij zijn trouwen een zeeuws paeremes en een broodplank van zijn moeder. Deze wordt nog steeds door hem gebruikt. Wat is er dan mooier om bij de bruiloft van je dochter ook zo’n mooi zeeuws mes en een plank cadeau te doen? Het mes heet dan wel een ‘paeremes’, maar paardjes staan er niet op, sterker, eigenlijk helemaal geen agrarische voorstellingen. De leeuw bovenop het mes is een nog oudere traditie dan de bekende paardjes die uit de ‘bagge’, de voerbak, eten. Normaal hoort aan een dergelijk mes een ‘zeeuws ijzer’. In dit geval is echter gekozen voor een echt broodmes, wel eentje die goed past bij deze stijl.

De koolmees en de haring staan symbool voor de namen van bruid en bruidegom en staan zowel op de broodplank als op het mes. Ze zijn duidelijk op elkaar gericht. Boven de koolmees op de plank staan wat blaadjes en een perenbloesem, symbool van een overvloedige oogst en een verwijzing naar het perenhout van de plank. Onder de haring een zeester, een kokkel (eetbare hartschelp) en een fuikhoorn; vruchten van de zee. Aan de andere kant graan van het land wat verwijst naar het brood. De spreuk van Vondel op de broodplank is een mooi oudhollands citaat uit de ‘Gijsbrecht van Aemstel’. Het volledige citaat is: 
Waar werd oprechter trouw
Dan tussen man en vrouw
Ter wereld ooit gevonden?
Twee zielen gloênde aaneengesmeed,
Of vast geschakeld en verbonden
In lief en leed.

Centraal op het mes staan de initialen van het bruidspaar. Daarboven twee tortelduifjes, daaronder een dubbele, in elkaar gevlochten levensboom. Op het mes staat bij de koolmees en de haring de trouwdatum vermeld.

Het palmhout (buxus) is iets donkerder gekleurd in de kleur die het uiteindelijk zal krijgen, en past nu mooi bij de perenhouten plank. Buxhout is vlak na het snijden zo blank als ivoor maar wordt in de loop der jaren en door het gebruik langzaam donkerbruin.

Paeremes met labrador

een perfect huwelijkscadeau

Een zeeuws ‘paeremes’ als huwelijkscadeau, met daarop niet alleen een jong trouw hondje, maar echt ‘een labrador, het hondje van het bruidspaar’. Met afbeeldingen die zowel met het bruidspaar als met ’trouw’, ‘geluk’, ‘levensweg’ en ‘samenzijn’ te maken hebben. Met de eigen initialen en de trouwdatum verwerkt in het snijwerk. Een origineel cadeau waarbij traditie en actualiteit elkaar raken.

Op de hoofdafbeelding is een zon of zonnebloem te zien boven een bergachtig landschap waarin een ‘levensweg’ zichtbaar is. Op de voorgrond twee in elkaar verstrengelde rozen met een aantal knoppen. Aan weerszijde 2 ‘oortjes’ naar een bar in Middelburg waar het stel elkaar ontmoette. Verder nog enige voorwaarden die met de hobby’s en werkzaamheden van het paar te maken hebben, maar die ook staan voor ‘geluk’ (hoefijzer), ‘eerlijk delen’ (passer), ‘muziek in de relatie’ (muzieknootjes), en ‘groei’ (lotusbloem). In de stijltjes rondom het korfje zijn koffieboontjes geplaatst boven een gestileerd kop-en-schotel: een bakkie troost voor de ziel’.

paeremes varken

Een zeeuws paeremes met een varken. Niet uniek, ze werden vroeger al gesneden voor de plaatselijke slager, vaak met al zijn gereedschap erop. Dit mes is speciaal gemaakt voor Jeroen Hazebroek (met verre zeeuwse wortels), die het gebruikt bij zijn barbecue-workshops. Ook zijn gereedschap staat erop, samen met Odysseus die een varken offert.  Het hout is palmhout (buxus). Eerst in de lijnolie gezet, daarna voorzien van donkere bijenwas. Tijdens de presentatie van het boek ‘Hete vuren’ is het mes voor de eerste keer gebruikt.

paeremes klein

Een zeeuws ‘paeremes’, maar niet met paardjes maar een leeuw. Formaat ‘botermesje’, dus een stuk kleiner dan het klassieke mes. In het kooitje zitten twee kleine balletjes die een bescheiden geluid maken. Gesneden (gesnikkerd) voor mijn vrouw, theologe Maria Johanna (Marianne). Vandaar de klassieke kruisafbeelding waarbij Maria en Johannes aan weerszijden van het kruis staan. Onder de leeuw een zon als beeld van het goddelijke, maar ook als nimbus (stralenkrans). Aan de andere kant van het mes uitbundige bloeiende bloemen, een verwijzing naar onze tuin maar ook naar het Paradijs. Het hout is palmhout (buxus).